W uszach jeszcze mi dźwięczą zasłyszane przed czterema dekadami słowa nauczyciela z podstawówki: Dziurę to masz w pełnej części ciała, a tutaj jest otwór. Pewnie jako nauczyciel fizyki i zajęć praktyczno-technicznych niespecjalnie tolerował komplikacje realnego świata.
Dobrze, iż są tacy, którzy jednak widzą nie tylko idealne otwory, ale także dziury, szczeliny, niedoskonałości. To w nich kipi biologiczne życie. Wyrazem ukłonu w ich kierunku jest Atlas dziur i szczelin Michała Książka. To książka niezwykła, która przenosi czytelników w świat miejskiej przyrody, ukazując jej ukryte piękno i zaskakującą różnorodność.
Książek, jako pisarz, leśnik i ornitolog, wykorzystuje swoje wszechstronne doświadczenie, aby dostrzegać to, co dla wielu pozostaje niewidoczne. Jego wnikliwe obserwacje, pełne drobnostek i błahostek, nabierają nowego znaczenia dzięki literackiej wrażliwości autora. Książka Michała Książka jest unikalnym połączeniem literackiej wrażliwości i naukowej precyzji. Autor z czułością opisuje każdą szczelinę, każde pęknięcie i każdą dziurę, które skrywają w sobie bogactwo miejskiego ekosystemu. Książek pokazuje, że nawet w zurbanizowanym środowisku, jakim jest Warszawa, życie tętni w najmniejszych zakamarkach miasta, a przyroda potrafi przetrwać i rozwijać się nawet w najbardziej nieoczekiwanych miejscach. Jego opisy są nie tylko dokładne, ale także pełne poetyckiego wdzięku, co sprawia, że czytelnik zaczyna patrzeć na swoje otoczenie z nowej perspektywy.
Jednym z największych atutów Atlasu dziur i szczelin jest sposób, w jaki Książek łączy swoje naukowe podejście z literacką twórczością. Jego teksty są pełne ciekawostek ornitologicznych, a jednocześnie nie brakuje w nich literackiego polotu i humoru. To połączenie tworzy zupełnie inny zmysł obserwacyjny i sposób przekazu, który wciąga czytelnika, choć osoby poszukujące bardziej naukowych treści, popartych stosownymi przypisami, mogą być nieco zaskoczone. Książek najpewniej zazdrości artystom swobody, jaką mają w tworzeniu swoich dzieł – możliwości podawania rzeczy bez oglądania się na fakty, bez konieczności poszukiwania źródeł. Jednak to właśnie jego unikalne połączenie rzetelnej wiedzy i literackiej wyobraźni sprawia, że Atlas dziur i szczelin jest tak wyjątkowy.
Atlas to inspirująca podróż po mieście widzianym oczami człowieka, który potrafi dostrzec piękno w najdrobniejszych detalach. Autor udowadnia, że przyroda jest wszędzie wokół nas, nawet w miejskich szczelinach i dziurach, a jego książka jest prawdziwą pochwałą dla tej ukrytej, miejskiej przyrody. Dla każdego, kto pragnie odkryć nowe aspekty swojego otoczenia i nauczyć się patrzeć na świat z większą uwagą, lektura tej książki będzie niezapomnianym doświadczeniem.
Michał Książek, Atlas dziur i szczelin, Wyd. Znak Literanova, 2023
