Definicja odpadów niebezpiecznych znajduje się w art.6 ustawy o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r. Takimi odpadami są odpady wskazane w katalogu odpadów, określonym w przepisach na podstawie art. 4 ust. 3 jako odpady niebezpieczne, z zastrzeżeniem art.7. Rozporządzeniem Ministra Klimatu ustanawia się katalog odpadów, który wskazuje poszczególne grupy odpadów z uwypukleniem tych, uznawanych za niebezpieczne.
W tym katalogu odpadami niebezpiecznymi są odpady oznakowane indeksem górnym w postaci gwiazdki „*” przy kodzie rodzaju odpadów, chyba że mają zastosowanie przepisy art. 7 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (wykazanie braku właściwości powodujących uznanie ich za odpady niebezpieczne, zgodnie z rozporządzeniem UE nr 1357/2014 i rozporządzeniem UE 2017/997). Katalog dostępny jest w spisie źródeł pod niniejszym artykułem.
Przykładowe odpady niebezpieczne to:
- odpady z przeróbki rud siarczkowych powodujące samoczynne zakwaszenie środowiska w czasie składowania,
- farby, lakiery, żywice, kleje i środki do konserwacji i ochrony drewna,
- rozpuszczalniki, aerozole, środki czyszczące do wywabiania plam,
- odpady zawierające rtęć (termometry, świetlówki)
- akumulatory, baterie, tonery do drukarek
- wosk, popiół, sole hartownicze, płyny metaliczne, lateks,
- szlamy z zakładów uzdatniania wody,
- przeterminowane leki
Jak widać po powyższych przykładach, odpadami niebezpiecznymi są wszelkie odpady stanowiące szczególnie doniosłe zagrożenie dla środowiska naturalnego, przebywającego w nim ludzi, zwierząt oraz stworzeń morskich. Odpadami niebezpiecznymi należy w prawidłowy sposób zarządzać i utylizować tylko w zakładach do tego przystosowanych. Cały proces musi odbywać się pod nadzorem i restrykcyjną kontrolą, aby zabezpieczyć zdrowie ludzi i środowiska. Jak istotne jest prawidłowe utylizowanie odpadów przekonał się 25 września 2022r. pewien mieszkaniec gminy Chynów, gdyż na jednej z jego posesji znaleziono 32 sztuki 200 litrowych oraz 6 sztuk 1000 litrowych beczek zawierających substancję/odpady niebezpieczne, których przechowywanie w ten sposób jest zabronione. Potencjalne uwolnienie odpadów do środowiska mogło stanowić bezpośrednie zagrożenie dla życia człowieka i w istotny sposób zanieczyścić środowisko naturalne. Niebezpieczne odpady zgromadzone w beczkach stanowiły ok.12 tys. litrów niebezpiecznych substancji. Co więcej, mężczyznę spotkały nieprzyjemne konsekwencje, gdyż decyzją Prokuratury Rejonowej w Grójcu został postawiony przed zarzutem nielegalnego składowania substancji i odpadów niebezpiecznych wbrew obowiązującemu prawu. Odpowiedzialność karna za nielegalne składowanie odpadów wynika przede z art. 183 k.k. Zgodnie z tym przepisem:
- 1. Kto wbrew przepisom składuje, usuwa, przetwarza, zbiera, dokonuje odzysku, unieszkodliwia albo transportuje odpady lub substancje w takich warunkach lub w taki sposób, że może to zagrozić życiu lub zdrowiu człowieka lub spowodować obniżenie jakości wody, powietrza lub powierzchni ziemi lub zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Warto zaznaczyć, że nielegalne składowanie i pozbywanie się odpadów produkcyjnych może przysporzyć wiele trudności właścicielom gruntów oraz magazynów. Otóż osoba świadcząca usługi nielegalnego składowania substancji niebezpiecznych, toksycznych, rakotwórczych i odpadów postprodukycjnych na wynajmowanym gruncie prowadzi swoją „działalność” bez żadnych konsultacji z właścicielem gruntów. Po wypełnieniu danego magazynu odpadami niebezpiecznymi osoba wynajmująca przestaje w tym miejscu prowadzić działalność a niestety na właścicielu gruntu spoczywa obowiązek unieszkodliwienia odpadów. Warto wcześniej, jeżeli dostrzeżemy taki proceder, zgłosić go odpowiednim służbom, aby nie wyrządziły one szkody środowisku naturalnemu a przede wszystkim – człowiekowi.
Źródła:
- https://sozosfera.pl/odpady/przechowywal-niebezpieczne-odpady-zostal-zatrzymany/
- https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/komentarze/ustawa-o-odpadach-komentarz-587386626
- https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/odpady-17940659
- https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20200000010/O/D20200010.pdf
- https://kzg.pl/gospodarka/gospodarka-odpadami/odpady-niebezpieczne/
- https://www.karh.pl/prawo-karne/kara-za-nielegalne-skladowanie-odpadow/