Kwestia ochrony przyrody i obszarów parków narodowych obejmuje bardzo wiele terenów, nazw własnych czy krajowych przepisów związanych z prowadzeniem i zarządzaniem obszarami chronionymi. Aby działać wspólnie potrzebne jest jednolite nazewnictwo oraz kategoryzacja najważniejszych obszarów istotnych dla dzikiej przyrody i zachowania środowiska naturalnego. W tym artykule postaram się przybliżyć czym jest Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody.
International Union for Conservation of Nature (IUCN) to zajmująca się ochroną przyrody organizacja powstała w 1948 roku. Była to pierwsza światowa organizacja powołana w tym celu a jej siedziba obecnie mieści się w Gland w Szwajcarii. Rolą IUCN jest wspieranie badań naukowych i koordynowanie projektów na całym świecie, mające wspierać ratowanie przyrody. Współpracuje z rządami, pozarządowymi organizacjami, agencjami ONZ, przedsiębiorcami i lokalnymi działaczami ekologicznymi, aby urzeczywistniać i rozwijać optymalną i społeczną politykę ochrony przyrody. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody ma za zadanie zachęcać i pomagać społeczeństwom z całego świata, aby wspólnym wysiłkiem chronić bioróżnorodność na świecie, aby każdy miał prawo w sposób sprawiedliwy i ekologiczny korzystać z zasobów naturalnych.
Jednym z głównych zadań jest publikowanie tzw. ”Czerwonej księgi”, która jest listą zawierającą gatunki roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem. Utworzono specjalną komisję do badania i publikowania informacji na temat zagrożonych gatunków. Ponadto w myśl utworzenia spójnej i jednolitej kategorii obszarów chronionych IUCN zaproponowało następujący podział:
Kategoria Ia – Ścisły rezerwat przyrody
Kategoria Ib – Obszar naturalny
Kategoria II – Park Narodowy
Kategoria III – Pomnik przyrody
Kategoria IV – Obszar ochrony siedliskowej/gatunkowej
Kategoria V – Obszar chronionego krajobrazu/morza
Kategoria VI – Obszar chroniony o użytkowanych zasobach
Dlaczego ten podział jest od teraz ważny? W dniu 01 września podpisana została umowa pomiędzy Narodowym Funduszem Gospodarki Wodnej oraz Instytut Ochrony Środowiska, która zakłada przyjęcie wyżej wymienionej kategoryzacji obszarów chronionych. Podnosi się je zatem do rangi międzynarodowej, aby ułatwić planowanie obszarów chronionych i zarządzanie nimi na szczeblu krajowym. W projekcie kategoryzacji udział wezmą 23 parki narodowe oraz 125 parków krajobrazowych. Należy dostosować poszczególne kategorie do standardów międzynarodowych, aby ułatwić ich klasyfikację i uporządkować zarządzanie informacjami o obszarach chronionych. Co więcej jednolite nazewnictwo pomoże w uregulowaniu działalności na obszarach chronionych oraz ich dalsze rozplanowanie.
Przejście na globalny standard planowania, ustanawiania i zarządzania obszarami chronionymi przyczyni się do lepszego ich opisania i udokumentowania statusu obszaru chronionego. Tak sporządzone kategorie uznawane są na świecie przez organizacje takie jak UNEP (Organizacja Narodów Zjednoczonych Program Ochrony Środowiska) oraz WCMC (Światowe Centrum Monitoringu Przyrodniczego. Kategoryzacja została w głównej mierze zaakceptowana i wprowadzona, aby ujednolicić opisy tego, co stanowi dany obszar chroniony.
Źródła:
1.https://www.prawo.pl/prawo/obszary-chronione-kategoryzacja-pomoze-zarzadzac,517078.html
2.https://iucn.org.pl/iucn-w-polsce/
